Luật bóng bàn cơ bản và chi tiết từ A đến Z [Cập Nhật 2024]

Luật bóng bàn là kiến thức cơ bản đối với tất cả các vận động viên tham gia vào bộ môn thể thao này. Bóng bàn là trò chơi được yêu thích hàng đầu tại Việt Nam, nó chỉ xếp sau bóng đá về quy mô và số lượng người tham dự.

Các cuộc thi đấu bóng bàn thu hút đông đảo vận động viên cũng như khán giả cổ vũ cùng hội tụ.

Luật bóng bàn là gì?

Luật bóng bàn là những quy định, quy chế trong tập luyện và thi đấu của môn thể thao này. Trong môn bóng bàn, 2 bên đối địch sẽ tranh tài với nhau, một bên có thể có 1 hoặc 2 người.

Các dụng cụ cần thiết bao gồm bàn chơi, quả bóng, vợt và lưới. Trong mỗi ván đấu, người chơi cần sử dụng cây vợt điều quả bóng đập xuống bàn của mình 1 lần và nảy qua bên bàn đối thủ tối thiểu 1 lần.

Bóng bàn có khả năng rèn luyện sức khỏe, sự nhanh nhạy vào dẻo dai cho người tham dự. Hiện nay, trò chơi này được phổ biến trên toàn thế giới chứ không chỉ riêng Việt Nam.

Bộ luật bóng bàn được giới thiệu trong bài viết dựa trên quy định của ITTF (Liên đoàn bóng bàn quốc tế). Bộ môn này luôn luôn xuất hiện tại các sự kiện thể thao lớn như Thế vận hội, Á vận hội SEA Games,…

Luật bóng bàn: Dụng cụ thi đấu

Tất cả các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả trận đấu bóng bàn đều có quy định cụ thể. ITTF đưa ra yêu cầu cơ bản đối với bàn thi đấu, lưới, sân thi đấu, vợt và cả quả bóng.

a. Quy định về bàn thi đấu

Bàn thi đấu có bề mặt hình chữ nhật với chiều dài 2.74 mét, chiều rộng 1.525 mét. Mặt bàn này không tính phần các cạnh bên (2 centimet) và được đặt phẳng trên giá đỡ có độ cao 0.76 mét so với mặt đất.

Không có luat bong ban  quy định cụ thể về chất liệu của mặt bàn nhưng nó phải có mức nẩy bằng nhau ở mọi vị trí là 23 centimet khi thả quả bóng từ độ cao 30 centimet xuống bề mặt.

Ngoài ra, mặt bàn phải là màu sẫm đều nhau và tương phản với màu của quả bóng. Cạnh dài của nó được gọi là đường biên dọc, trong khi đó cạnh rộng được gọi là đường biên ngang.

Thêm vào đó, mặt bàn được chia thành 2 phần bằng nhau theo chiều dài, tại đó là một tấm lưới thẳng đứng có độ dài đúng bằng chiều ngang của bàn. Nếu bàn sử dụng cho đánh đôi, mỗi phần mặt bàn lại được kẻ một đường thẳng ở chính giữa có độ rộng 3 milimet.

b. Quy định về lưới thi đấu

Bộ lưới tiêu chuẩn theo đúng luật bóng bàn bao gồm lưới, dây căng lưới và 2 cọc lưới với cái cặp để gắn vào bàn thi đấu. Lưới có chiều cao 15.25 centimet được căng bằng dây vào 2 đầu cọc.

Mép trên luôn luôn phải căng thẳng với chiều cao đúng quy định, trong khi mép dưới phải sát với mặt bàn. Chiều dài của lưới có thể dài hơn chiều rộng của mặt bàn, mỗi bên được cột được cách mép bàn tối tối đa 15.25 centimet.

c. Quy định về sân thi đấu

Theo luật chuẩn, sân thi đấu cũng cần đảm bảo tiêu chí giúp vận động viên và trọng tài thoải mái nhất. Theo quy định của ITTF, kích thước của sân đảm bảo như sau:

• Chiều dài sân: 14 mét (quy đổi tương ứng với 46 feet).
• Chiều rộng sân: 7 mét (quy đổi tương ứng với 23 feet).
• Bàn thi đấu được đặt ở chính giữa sân.

Ngoài ra, các điều kiện về nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, mặt sân,… cũng có quy định cụ thể.

d. Quy định về vợt đánh bóng bàn

Luật đánh bóng bàn quy định rất chi tiết về vợt được sử dụng khi thi đấu. Liên đoàn bóng bàn thế giới không đặt ra kích thước, hình dạng và trọng lượng cụ thể cho vợt thi đấu.

Tuy nhiên, họ đặt ra một số điều kiện sau đây cho 2 phần cấu tạo cốt vợt và mặt vợt:

Tay cầm (Cốt vợt)

Theo bộ luật bóng bàn chuẩn, tay cầm phải có ít nhất 85% làm bằng gỗ tự nhiên. Bao phủ tay cầm có thể là một lớp sợi tăng cường như carbon, giấy nén hoặc sợi thủy tinh (không vượt quá 7.5% trọng lượng cốt vợt).

Mặt vợt

Mặt vợt được phủ bằng một lớp cao su mặt gai ở toàn bộ hoặc một phần tay cầm. Gai này hướng ra ngoài với độ dày không được vượt quá 2 milimet. hoặc chúng được cấu tạo từ mút cao su, cả độ dày của lớp cao su cộng với lớp keo dính không được quá 4 milimet.

Mặt vợt được phủ 2 màu đỏ – đen và dán với cốt vợt bằng keo dán đạt chất lượng theo yêu cầu ITTF. Vợt được trọng tài và đối thủ kiểm tra trước khi bắt đầu trận thi đấu.

e. Quy định về quả bóng thi đấu

Quả bóng bàn là một hình cầu đồng nhất có đường kính 40 milimet, nặng 2.7 gram. Nó được làm bằng Xenlulose hoặc chất nhựa có độ dẻo tương đường. Chúng thường có màu da cam hoặc trắng, khi thi đấu người chơi có thể yêu cầu đổi bóng nếu phát hiện nó có vấn đề

Luật giao bóng bàn quốc tế

Luật giao bóng được quy định cụ thể, mỗi lần giao bóng cần thoả mãn các điều kiện khác nhau. Lúc bắt đầu giao bóng, bàn tay không cầm vợt của vận động viên phải được mở phẳng và đặt quả bóng nằm ở trên.

Người giao tung quả bóng lên theo phương thẳng đứng, cao ít nhất là 16 centimet so với mặt bàn. Quả bóng không được chạm bất cứ vậy gì trước khi chạm vợt mà không được đi theo quỹ đạo xoáy.

Khi giao, quả bóng phải chạm mặt bàn bên người giao trước rồi nảy qua mặt bàn đối thủ. Trong quá trình giao, quả bóng phải luôn ở phía trên mặt bàn và sau đường biên cuối bàn.

Người giao không được sử dụng bất kỳ bộ phận hay dụng cụ nào để che khuất tầm nhìn của đối thủ. Ngoài ra, người giao bóng phải đảm bảo cho trọng tài có thể quan sát được toàn bộ quá trình này:

• Quyết định của trọng tài là quyết định cuối cùng, nếu nhận thấy quả giao bóng không hợp lệ, người này có quyền yêu cầu và nhắc nhở vận động viên giao lại trong lần đầu tiên.
• Nếu còn phạm luật thi đấu bóng bàn trong các lần tiếp theo, người đỡ bóng sẽ nhận được 1 điểm.

Đôi khi trọng tài có thể châm chước cho vận động viên gặp phải các khuyết điểm trên cơ thể.

Quả trả lại tốt

Theo luật bóng bàn, quả trả lại tốt được tính khi người đỡ đánh quả bóng đập xuống bàn bên mình, đi qua lưới và đập xuống bàn phái đối thủ. Nếu quả giao bóng và quả trả bóng đều tốt, 2 bên tiếp tục thực hiện đánh qua đánh lại cho tới khi xác định được người ăn điểm.

Đánh lại trong trường hợp pha bóng Let

Pha bóng Let là trường hợp không xác định được bên nào giành điểm số trong lượt giao bóng đó. Đối với tình huống này, trọng tài sẽ cho người giao bóng thực hiện lại từ đầu.

Giải thích luật chơi bóng bàn Let xảy ra khi:

• Pha giao bóng bị chạm lưới nhưng quả bóng vẫn đi qua bàn đối thủ nên không thể tính là phạm luật.
• Phao giao bóng được thực hiện khi người đỡ chưa chuẩn bị sẵn sàng.
• Người giao bóng và người đỡ bóng phạm luật nhưng do tác động của một yếu tố bên ngoài.
• Khi người giao đang thực hiện động tác nhưng có tín hiệu tạm dừng từ tổ trọng tài.

Một số tình huống có thể khiến trận đấu phải dừng lại gồm:

• Sửa lại thứ tự quyền giao bóng, đỡ bóng hoặc phần bàn của 2 bên.
• Bắt đầu áp dụng trường hợp đánh khẩn cấp.
• Cảnh cáo hoặc xử phạt một đội hoặc một vận động viên.
• Điều kiện thi đấu bị ảnh hưởng khiến chất lượng các cú đánh không còn duy trì ở mức đủ cao.

Luật chơi bóng bàn: Tính điểm và xác định thắng – thua

Trong luật bóng bàn mới nhất, cách tính điểm và xác định bên chiến thắng đã có một số thay đổi so với trước kia. Tuy nhiên, quy định thi đấu về cơ bản vẫn giữ được bản chất của bộ môn này.

Người chơi / đội chơi ghi được 1 điểm

Khi pha giao bóng kết thúc cũng là lúc một bên nhận lấy thêm 1 điểm nữa. Trừ trường hợp Let như đã đề cập ở trên khi cả 2 bên đều không có điểm.

Điểm được tính cho người chơi / đội chơi theo luật bóng bàn trong các trường hợp sau:

• Đối thủ thực hiện pha giao bóng không tốt.
• Đấu thủ thực hiện pha đỡ bóng không tốt.
• Sau tình huống giao bóng hoặc trả bóng tốt nhưng quả bóng chạm vào một vật bất kỳ ngoại trừ lưới trước khi được tiếp tục đánh đi.
• Đấu thủ đánh bóng qua đối thủ nhưng không chạm vào phần bàn bên mình hoặc bàn bên kia.
• Đối thủ viên thực hiện hành vi cản bóng.
• Đấu thủ thực hiện liên tiếp 2 lần đánh bóng.
• Người chơi đánh bóng bằng mặt vợt không đúng yêu cầu.
• Đối thủ làm xê dịch bằng bằng cơ thể, quần áo hoặc bất cứ vật gì liên quan.
• Cơ thể hoặc quần áo hay dụng cụ của người chơi chạm vào mặt lưới.
• Bàn tay không cầm vợt của người chơi chạm vào mặt bàn.
• Đối thủ đánh bóng sai trình tự được quy định từ lúc đầu.

Người chơi thắng một ván đấu

Một ván đấu được xác định kết quả khi một bên đạt được 11 điểm trước. Tuy nhiên, nếu cả 2 bên đều đạt 10 điểm thì phải đánh tới lúc tìm ra bên có 2 điểm nhiều hơn đối thủ.

Từ 1 đến 11 điểm, lượt giao bóng sẽ đổi mỗi 2 điểm/lần, kể từ các điểm sau trở đi, lượt giao bóng được đổi mỗi 1 điểm/lần.

Người chơi thắng cả trận đấu

Số ván đấu trong một cuộc thư hùng theo luật bóng bàn luôn là số lẻ 5, 7 hoặc 9. Bên nào giành chiến thắng quá nửa số ván sẽ được tính thắng cả trận đấu.

Nếu con quá nửa tới sớm, các hiệp đấu sau đó không cần được diễn ra. Người ta gọi đó là những chiến thắng chóng vánh.

Quy định về quyền giao bóng, đỡ bóng và bên bàn đứng

Ngoài những yêu cầu kể trên, trong bộ môn bóng bàn còn có những yêu cầu về thứ tự giao bóng và bên bàn đứng.

Quyền chọn giao bóng và bên đứng sẽ được xác định theo hình thức rút thăm. Người rút được lá thăm may mắn có quyền chọn trước quyền giao bóng hoặc bên đứng, người còn lại sẽ được lựa chọn sau.

Lời kết

Luật bóng bàn được triển khai rộng rãi bởi Liên đoàn bóng bàn Thế giới. Bộ môn này mang lại công dụng tuyệt vời đối với tất cả mọi người từ già đến trẻ. Ngoài việc nắm rõ luật chơi, bạn cần chuẩn bị sức khỏe tốt và chăm chỉ luyện tập để đạt kết quả cao trong các cuộc thi đấu.